Europa

Atomium (België)

Reden van bouw

Het Atomium staat voor de Wereldtentoonstelling in Brussel in 1958, de zogenaamde Expo 58, als symbool voor het metaal "ijzer" dat sterk in ontwikkeling was en een belangrijke rol speelde in de optimistische kijk op ontwikkeling in de jaren vijftig. Het heeft de kubisch ruimtelijk gecentreerde structuur, zoals zuiver ijzer bij kamertemperatuur en onder atmosferische druk. Vreemd genoeg werd bij de bouw besloten dat de bollen niet van staal, maar van aluminium moesten worden gemaakt. Dit materiaal was indertijd ook een materiaal in opkomst. Het is niet precies bekend waarom dit besluit werd genomen, maar het zal ermee te maken gehad hebben, dat aluminium op dat ogenblik aanmerkelijk beter bestand was tegen corrosie dan staal. Het gebouw zou volgens plan niet langer dan zes maanden blijven staan. Aan het eind van de wereldtentoonstelling werd echter besloten om het gebouw, dat enorm populair en bekend was geworden, toch maar te laten staan.

[bewerken]Opbouw van Atomium

Het betreft een stalen constructie die bestaat uit negen bollen met elk een diameter van 18 meter, die allemaal precies 29 meter van elkaar afstaan, en samen de kubisch ruimtelijk gecentreerde kristalstructuur van ijzer uitbeelden, 165 miljard maal vergroot. Het gebouw, dat ontworpen is door architect André Waterkeyn, is, sinds de restauratie, bekleed met roestvrij staal (oorspronkelijk aluminium). De aluminium constructie woog destijds in lege staat 2500 ton. De bovenste bol van het Atomium werd naar zijn ontwerper André Waterkeyn genoemd, na diens dood in 2005. De 9 bollen symboliseerden ook de toenmalige 9 provincies van België.

[bewerken]Hoogte

De totale hoogte van het monument, de diagonaal van de kubus, is 102,705 meter. Het grondvlak is een zeshoek met een diagonaal van 94 meter. De negen bollen, die een diameter van 18 meter hebben, bestaan elk uit 48 driehoekige platen van 1 mm dik. Voor de restauratie waren er 720 platen per bol.

[bewerken]Verbinding

De bollen zijn met elkaar verbonden door middel van roltrappen en gewone trappen. De drie buitenste hoge bollen hebben geen verticale dragers en zijn om veiligheidsredenen gesloten voor publiek.

Er zijn 5 bollen toegankelijk: Met de lift kan men naar de bovenste bol waar een restaurant is gevestigd en men uitzicht heeft over de stad. Met de roltrappen en gewone trappen bereikt men:

• de basisbol, waarin permanent Expo 58: de tentoonstelling en een terugblik naar de jaren 50 is te zien;
• de tentoonstellingsbol met tijdelijke tentoonstellingen;
• de centrale bol, waar een snackbar is ondergebracht;
• de kinderbol, deze is niet algemeen toegankelijk voor het publiek, enkel voor schoolgroepen die er in overnachten.

[bewerken]Recente ontwikkelingen

Van 2004 tot 2006 onderging het monument een twee jaar durende opknapbeurt. Het Atomium was gedurende die tijd afgesloten voor het publiek. Onder meer werd de aluminium bekleding vervangen door een speciaal type roestvast staal (inox). Saillant detail is overigens dat dit type staal zowel in de kubisch ruimtelijk gecentreerde als de kubisch vlakgecentreerde variant voorkomt.

Op woensdag 21 december 2005 werd de buitenverlichting van het Atomium getest. Oorspronkelijk was het Atomium ook verlicht, maar de lampjes lieten het al snel afweten. Nu zouden ze 150 jaar meegaan.

De meridianen van elke bol zijn afgedekt met rechthoekige roestvrije staalplaten, waarin ledverlichting is geïntegreerd. De ledtoepassing zal de bollen verlichten, kan de lichten ook laten knipperen en kan de lichten op een meridiaan na elkaar laten knipperen, waardoor het traject van een elektron rond zijn kern wordt gesymboliseerd. Op dinsdag 14 februari 2006 werd het Atomium officieel heropend door Prins Filip en op zaterdag 18 februari 2006 ging het opnieuw open voor het publiek. Ter gelegenheid van de heropening is een munt van 2 euro met het jaartal 2006 uitgegeven.

Omdat het in 2008 50 jaar geleden is dat Expo 58 werd geopend, plaatste men op 11 april 2008 met behulp van een helikopter en paracommando's een Belgische driekleur van 15 vierkante meter op de bovenste bol, net zoals in 1958.

De Eiffeltoren (Frankrijk)

De Eiffeltoren (Frans: la tour Eiffel) is een monument te Parijs en een van de meest bezochte bezienswaardigheden van Frankrijk. Hij staat aan de linkeroever van de Seine in het 7e arrondissement van Parijs.

De Eiffeltoren is wereldwijd het symbool van Parijs. Hij wordt door velen gezien als een van de niet-klassieke wereldwonderen.

De toren is ontworpen door de ingenieurs Maurice Koechlin en Emile Nouguier, twee medewerkers van Gustave Eiffel. De toren ontvangt tegenwoordig jaarlijks meer dan zes miljoen bezoekers en is daarmee het meest bezochte monument ter wereld.^[1][2] Op 28 november 2002verwelkomde de Eiffeltoren zijn 200 miljoenste gast.

Op het eerste platform bevindt zich een expositie over de Eiffeltoren met foto's, schilderijen en informatie. Met de lift is het mogelijk naar de top van de Eiffeltoren te gaan (de trap is boven het tweede platform niet publiek toegankelijk). Informatiepanelen geven aan welke gebouwen te zien zijn vanaf de Eiffeltoren. Er is een uniek uitzicht over Parijs.

De Eiffeltoren is 317 meter hoog tot aan de top van de vlaggenstok, zonder de televisieantennes mee te rekenen. Met televisieantennes is de toren 324 meter hoog. Afhankelijk van de omgevingstemperatuur kan de toren 15 cm in hoogte veranderen door het uitzetten of inkrimpen van het metaal. De toren heeft vier poten; op verschillende niveaus bevinden zich platforms. De toren weegt 7300 ton (exclusief de fundering). Na zijn bouw was de Eiffeltoren 's werelds hoogste toren en hij is nog steeds de hoogste van Europa als men de televisietorens niet meetelt.

Van negen tot twaalf uur 's avonds gaan de lampen op de Eiffeltoren elk uur een paar minuten knipperen. Dit is voor het eerst gedaan op Oudejaarsavond 2000. Omdat dit mooi werd gevonden, gebeurt dit nu elke avond.

Colosseum (Italië)

Bouw

Het Colosseum werd gebouwd door de zogenaamde Flavische keizers. De bouw werd begonnen onder de heerschappij van Vespasianus in72 en gefinancierd uit de krijgsbuit van de plundering van Jeruzalem in 70. Na de voltooiing in 80 werd het ingewijd door Titus. De spelen bij de opening duurden 100 dagen. De dichter Martialis wijdde er een bundeltje van 33 epigrammen aan. Titus' opvolger Domitianus voegde nog een verdieping toe, benevens een aantal gangen en vertrekken onder de arena, die nu zichtbaar zijn.

Het werd gebouwd op de plaats waar het stagnum, een kunstmatig meer, lag van Nero's Domus Aurea. De Flavische keizers probeerden de herinnering aan de gehate Nero uit te wissen en de gunst van het volk terug te winnen. De bouw van het Colosseum juist op de plek van het meertje, dat men had weten droog te leggen, paste in dat streven. Bovendien spaarde de keuze voor deze locatie veel grondverzet, aangezien het immense bouwwerk enorme fundamenten vereiste. Het meer besloeg maar liefst vijf voetbalvelden en werd drooggelegd aan de hand van kanalen die naar de rivier de Tiber liepen (net onder Rome).

Vespasianus' amfitheater was het beroemdste in de Romeinse wereld. Het werd bekend als Amphitheatrum Flavium - afgeleid van Flavius, de familienaam van Vespasianus, Titus en Domitianus. Tegenwoordig is het theater beter bekend als Colosseum. Waarschijnlijk ontleende het zijn huidige naam aan het ruim 35 meter hoge beeld, de Colossus van Nero, dat naast het amfitheater stond en niet op de afmetingen van het gebouw, wat men ook vaak beweert.

Voorstellingen

Het Colosseum was geheel bedoeld voor de spelen die werden georganiseerd en gefinancierd door de heersende keizer. Bij de opening organiseerde Titus spelen die 100 dagen duurden. Volgens de overlevering waren er naast vele gladiatorengevechten de meest verbazingwekkende schouwspelen te zien. Zo was er een gevecht tussen kraanvogels en een gevecht tussen vier olifanten. Negenduizend tamme en wilde dieren werden afgeslacht. Ook vrouwen traden op als wilde-dierenvechters.

Bij normale spelen in het Colosseum werden ’s morgens wilde-dierengevechten gehouden waarbij bestiarii (wilde-dierenvechters) vochten met allerlei wilde dieren in venationes (jachtpartijen). De arena werd op passende wijze ingericht met rotspartijen, struiken, e.d. Tussen de middag was er voor geïnteresseerden een pauzeprogramma waarin veroordeelde gevangenen voor de wilde dieren werden gegooid. In de latere Oudheid werden vooral veel christenen tot de wilde dieren veroordeeld (damnatio ad bestias). Het middagprogramma met de gladiatorenshows (munera) vormde het hoogtepunt.

Kort na de opening werden volgens de overlevering ook naumachiae (zeeslagen) gehouden. Nadat men de arena met miljoenen liters water had laten vollopen, werden beroemde zeeslagen uit de geschiedenis geënsceneerd. Hoe dit precies in zijn werk ging is niet duidelijk, omdat de arena van het Colosseum eigenlijk te klein is voor oorlogsschepen. Men stopte hier in ieder geval mee na de verbouwing door Domitianus, toen twee verdiepingen onder de arena werden aangelegd. Andere bronnen melden dat de zeeslagen waarschijnlijk een vergissing zijn van de historicus Dio Cassius. Hij schreef in de 4e eeuw hoe 150 jaar eerder zeeslagen werden nagespeeld in een onder water gelopen arena. De zeeslagen vonden vermoedelijk plaats in Naumachia van Augustus, een met water gevulde arena aan de overkant in Trastevere.

Met de opkomst van het Christendom ontstond er steeds meer verzet tegen de spelen. Een enkele keizer, zoals Marcus Aurelius, was al tegen de gladiatorengevechten, maar hij kon ze door de grote populariteit onder het gewone volk niet zonder meer afschaffen. De gladiatorengevechten werden afgeschaft nadat het Christendom tot staatsgodsdienst werd verheven. De christelijke keizer Honorius verbood de spelen in 404 nadat een monnik, die bij een strijd tussen gladiatoren tussenbeide wilde komen, door het publiek was verscheurd. Het Colosseum bleef hierna nog wel in gebruik voor andere voorstellingen, voornamelijk venationes, waarbij gejaagd werd op wilde dieren. De laatst bekende voorstelling werd gehouden in 523.

Historici schatten dat in de loop der eeuwen tussen de 300.000 en 500.000 mensen in het Colosseum zijn gestorven.